خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها – سروش سلیمی: شغلش کشاورزی و نام فامیلی‌اش زراعتکار است و دغدغه فروش همواره مهمترین چالش او پس از چندین ماه تلاش و مشق مشقت بردن زیر آفتاب جِنگ و طاقت‌فرسای جنوب آن هم در بحبوحه تابستان؛ اما ناراحت است از اینکه با وجود دلال‌ها ارزان می‌فروشد و گران به دست مردم می‌رسد و اگر هم دست دلال قطع شود طلبش دیر به دستش می‌رسد اما همچنان چشمش به آسمان و توکلش به خدا است.
آری در استانی که از هزاران سال پیش همواره قطب کشاورزی بوده و نام خانوادگی بسیاری از مردمانش دهقان و زارع و مشتقات این دو کلمه است نه امکان صادرات به سهولت برایش میسر است و نه می‌تواند دلخوش به طرح‌ها و وعده‌هایی چون خرید توافقی، خرید تضمینی و … شود که پشتوانه چندانی ندارند و نمایندگان مجلس نیز عملاً نتوانسته‌اند کمک چندانی به بهبود حال او کنند.
صادرات نیز چالش‌های خاص خودش را دارد و سالی که برای کشاورز نکو نبود از بهارش پیدا بود و بهار سال جاری بسته شدن مرزها به روی کشاورزان گوجه کار استان، هرچه رشته بودند را پنبه کرد و در ادامه منجر به افت شدید قیمت این محصول در بازار شد و کشاورزی که همه درها را به روی خود بسته می‌دید دلخوش به وعده‌هایی چون آغاز خرید توافقی گوجه فرنگی کشاورزان شد که از دریچه رسانه‌ها از زبان مسؤولان امر به وی داده شد؛ وعده‌هایی چون فرآیند خرید توافقی گوجه فرنگی با همکاری چند نهاد و سازمان از جمله سازمان جهاد کشاورزی استان فارس، سازمان تعاون روستایی و شرکت‌های صنایع غذایی و البته بانک‌ها.
در ادامه اما هرچه بیشتر گذشت کمتر خبر و اثری از عمل به وعده‌ها دیده شد و طرحی که قرار بود با حذف واسطه‌ها و توزیع سود دلالان این بار میان کشاورز و خریدار محصول، میانداری و میدان‌داری کند خود به گره‌ای بسته تبدیل شد که البته سرنخ بخش عمده‌ای از این گره در دستان پایتخت بوده و مشکل استان فارس مشکل بسیاری دیگر از استان‌ها نیز بود.
هرچند نمی‌توان منکر نقش عواملی چون ناپایداری بازار، اختلال در صادرات به ویژه بالا رفتن عوارض صادرات، بی ثباتی در کشورهای همسایه و نوسانات قیمتی نیز در این مساله شد اما نقش مدیران و مسؤولان و بانک‌ها نیز در این مساله غیرقابل چشم‌پوشی است.
در همین خصوص به میان کشاورزانی رفتیم که از این مساله گلایه‌مند بودند و ابتدا آقای زراعتکار، کشاورز مرودشتی با بیان اینکه قرن‌ها شغل آبا و اجدادی‌اش کشاورزی بوده در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: امسال هم در کشت گوجه‌فرنگی دلخوش به حمایت مسؤولین جهاد کشاورزی و تعاون روستایی بودیم اما تا امروز که یک هفته از بهمن نیز گذشته همچنان دستگاه‌های مختلف یا وعده امروز و فردا را می‌دهند یا ما را به یکدیگر پاسکاری می‌کنند.
چه کسی جوابگوی ضرر و زیان کشاورزان خواهد بود؟
وی با بیان اینکه کشاورز اگر نقدینگی حاصل از فروش محصولاتش به موقع به دستش نرسد کشت سال بعد را نیز از دست می‌دهد به خبرنگار ما گفت: حتی اگر همین امروز هم مطالبات معوقه گوجه‌کاران پرداخت شود چه کسی جوابگوی ضرر و زیان‌های این مدت کشاورز خواهد بود؟
این کشاورز ادامه داد: کشاورز چند صد میلیون هزینه می‌کند و دستمزد کارگر و باربری و نهاده‌ها و آب و ماشین‌آلات کاشت و برداشت و هزاران هزینه دیگر را هم باید سر موقع پرداخت کند تا محصولش به ثمر بنشیند اما موقع پرداخت که می‌رسد یا با بصرفه نبودن قیمت مواجه می‌شویم یا با اینکه به موقع محصول را تحویل تعاونی جهت تحویل به کارخانجات فرآوری می‌دهیم اما پولی به دستمان نمی‌رسد؛ کارخانجات و شرکت‌ها بانک‌ها را مقصر می‌دانند و بانک‌ها هم ما را به تعاونی روستایی و جهاد کشاورزی پاس می‌دهند.
زراعتکار با بیان اینکه برای پیگیری معوقات خود به تهران نیز رفته افزود: نمی‌توانیم با وعده و وعیدها هزینه‌های جاری و روزمره زندگی که روز به روز نیز سنگین‌تر می‌شود را پرداخت کنیم و خرج زن و بچه‌مان را بدهیم.
وی با بیان اینکه جهاد کشاورزی نباید وعده‌ای بدهد که از انجام آن ناتوان است افزود: اگر اعتباری هم به بانک‌ها و کارخانجات تخصیص یابد دستگاه‌های دولتی هزار دلیل برای پرداخت نکردن آن و توقف کار برای ما می‌آورند.
این کشاورز در پایان گفت: اگر شما دیون و اقساط خود را اندکی دیر به بانک‌ها بپردازید چندین نوع جریمه و دیرکرد به شما تعلق می‌گیرد حال آنکه تا امروز هیچ کسی مسؤولیت این همه تعلل و بلاتکلیفی را برعهده نگرفته است.
طبق روایات پول کارگر و دسترنج کشاورز باید همان موقع پرداخت شود
محمدی کشاورز فسایی که از این مساله گلایه‌مند است نیز می‌گوید کشاورز می‌توانست همان موقع کشت، محصولش را در بازار آزاد بفروشد و پولش را نقد بگیرد و چندین ماه وقتش صرف دریافت مطالباتش نشود اما متأسفانه ما برای کمک به تأمین امنیت غذایی کشور صبر کردیم و با اینکه محصول ما فروخته و رب گوجه فرآوری شده هم در بازار عرضه شده اما همچنان دنبال طلبمان هستیم در حالی که در روایات دینی ما بارها تاکید شده که پول کارگر و دسترنج کشاورز باید همان موقع پرداخت شود.
در همین خصوص تماس‌هایی نیز با جهاد کشاورزی فارس برقرار کردیم تا پاسخ جهاد کشاورزی را نیز بشنویم و منعکس کنیم که تا این لحظه تماس‌های ما بی نتیجه مانده اما همچنان پیگیر این قضیه هستیم.
نوسانات قیمت و ضعف قوانین یا ترک فعل برخی دستگاه‌ها؟
مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های کشاورزی باغبانی کشور اما در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: مساله پرداخت مطالبات گوجه‌کاران مختص یک استان نیست اما در حال حاضر پیگیر رفع مشکل کشاورزان استان فارس هستیم.
کمال یداللهی افزود: با توجه به نوسانات شدید قیمت محصولات کشاورزی به ویژه کاهش شدید قیمت گوجه فرنگی در مرداد ماه امسال با دستور وزیر جهاد کشاورزی مقرر شد گوجه‌فرنگی با قیمتی مناسب و توافقی با مشارکت کارخانجات سطح استان فارس از کشاورزان خریداری شود تا کشاورزان کمتر متضرر شوند.
یدالهی خاطرنشان کرد: جلساتی با کارخانجات سطح استان به ویژه شهر شیراز و شهرهای همجوار از جمله مرودشت برگزار شد و در نهایت کارخانه دشت نشاط با توجه به پتانسیل تولید رب گوجه فرنگی به شرط تأمین و پرداخت تسهیلات مورد نیاز (به منظور جبران ما به التفاوت قیمت روز گوجه) دریافت گوجه‌فرنگی از کشاورزان را تقبل کرد.
گره کار به دست چه کسی باز می‌شود؟
مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های کشاورزی باغبانی کشور اضافه کرد: به منظور حمایت از کشاورزان ۲۰ درصد از بهای گوجه فرنگی خریداری شده نیز از محل منابع سازمان مرکزی تعاون روستایی پرداخت شد اما به علت محدودیت منابع سازمان تعاون روستایی و همچنین حجم بالای خرید گوجه فرنگی به سبب کاهش شدید قیمت گوجه فرنگی، منابع اجازه و کفاف نمی‌داد که تمام مطالبات همه گوجه کاران را پوشش بدهیم.
یدالهی با بیان اینکه این سازمان همواره تلاش کرده که در مقاطع مختلف از کشاورز و کارخانجات حمایت کند و تسهیلاتی را در اختیار آنان قرار بدهد افزود: منابع در اختیار بانک کشاورزی استان فارس جوابگوی نیاز استان فارس نبود و به همین خاطر پرداخت تسهیلات به کارخانه متوقف شد و تاریخ وعده داده شده برای پرداخت بهای گوجه فرنگی نیز دو یا سه ماهه نیز با تأخیر مواجه شد و کشاورزان از این موضوع مکدر شده‌اند.
مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های کشاورزی باغبانی ایران در ادامه گفت: پرداخت مطالبات کشاورزان با بخش خصوصی بوده و وظیفه ما در تعاونی روستایی معرفی و تسهیلگری است اما بخش‌های دیگر نیز به موقع به وظیفه خود عمل ننموده و در نهایت کشاورزان از این وضعیت ناراضی شدند.
وی در ادامه گفت: وزیر جهاد کشاورزی دستور پیگیری سریع پرداخت و جذب تسهیلات و اعطای آن به کشاورزان را صادر کرده و مراحل آن نیز طی شده و بانک کشاورزی نیز قول مساعد داده که هر چه سریع‌تر تسهیلات مورد نیاز برای پرداخت مطالبات گوجه کاران را تا ۱۵ بهمن تأمین کند.
یدالهی در ادامه با بیان اینکه فارس استانی مهم در بخش کشاورزی است افزود: مسئولان استان فارس باید برای پیشبرد مسائل استان فارس تلاش مضاعفی نموده و برای کسانی که می‌خواهند باری از دوش مردم بر دارند فرش قرمز پهن کرده و بخش خصوصی را نیز حمایت کنند تا چالش نقدینگی نداشته باشد و سرمایه‌گذاری برایش مقرون به صرفه باشد.
وی با بیان اینکه در این مساله هم کشاورز متضرر شد هم کارخانجات زیان دیدند و بخشی از اعتبار خود را که با زحمت به دست آمده بود از دست دادند بیان کرد: راهکار بلندمدت این است که منابع و بودجه تخصیصی به استان با توجه به ظرفیت‌هایش تخصیص یابد.
یدالهی در پایان گفت: گردش مالی بخش کشاورزی فارس به اندازه چندین استان کشور است و نباید به چشم یک استان کوچک به آن نگاه شود و نمایندگان محترم مجلس نیز باید با توجه به پتانسیل بخش کشاورزی به این استان نگاه کنند.
مطالبات گوجه‌کاران به زودی پرداخت می‌شود
مدیر تعاون روستایی استان فارس نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر ضمن بیان اخبار خوشی در خصوص پرداخت مطالبات کشاورزان در هفته آتی گفت: با پیگیری روزانه به دنبال این هستیم تا کارخانجات فراوری گوجه‌فرنگی در پرداخت وجه گوجه کاران استان تسریع کنند.
سید کاظم موسوی گفت: اتحادیه سراسری باغبانی ایران از طریق مشارکت با کارخانه دشت نشاط شیراز مبادرت به خرید ۳۰ هزار تن گوجه فرنگی از کشاورزان استان فارس کرده که تا کنون ۷۰ درصد مطالبات کشاورزان پرداخت شده است.
مدیر تعاون روستایی استان فارس افزود: در جریان مشکلات گوجه کاران استان هستیم و پرداخت مطالبات به حق آنها روزانه توسط استانداری، جهاد کشاورزی و سازمان تعاون روستایی پیگیری می‌شود؛ تاکنون حداقل ۷۰ درصد مطالبات پرداخت شده اما برای ۳۰ درصد باقیمانده مشکلی برای شرکت بخش خصوصی در تأمین وثیقه بانکی ایجاد شده بود که با مساعدت بانک کشاورزی این مشکلات رفع شده و مقرر شد با حداقل وثیقه، تسهیلات به این شرکت پرداخت شود تا نهایتاً ظرف یک هفته آینده به صورت کامل مطالبات تسویه حساب شود.
وی ادامه داد: امسال دولت در خرید حمایتی با استفاده از یارانه ورود نکرد و با تسهیلگری از ظرفیت تعاونی‌ها و بخش خصوصی با انجام خرید توافقی برای تنظیم بازار گوجه فرنگی بهره گرفت.
وی در پایان گفت: شرکت بخش خصوصی دشت نشاط باید مطالبات گوجه کاران را در ظرف چند روز آینده تسویه کند و پیگیر این امر تا حصول نتیجه هستیم.