خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: ذرت یکی از محصولات استراتژیک در کشاورزی استان کرمان محسوب می‌شود که در کنار تأمین نیازهای انسانی در خصوص تأمین نهاده‌های دامی در استان کرمان نیز بسیار مهم ارزیابی می‌شود.
شهرستان ارزوئیه در این میان یکی از مهمترین قطب‌های تولید غله و ذرت در استان محسوب می‌شود و هر سال هزاران هکتار مزرعه زیر کشت این محصول می‌رود، شرایط آب و هوایی و منابع آبی این شهرستان که در مقایسه با سایر شهرستان‌های استان در وضعیت بهتری قرار دارد محیطی را فراهم کرده است که در این استان کشت ذرت، گندم و کلزا با استقبال بیشتری مواجه می‌شود و عملکرد بهتری را نیز برای کشاورزان در پی دارد.
در حالی که کشاورزان ارزوئیه در جنوب غرب استان یک سال برای کشت این محصول تلاش کردند و هزینه‌های زیادی در راستای تأمین بذر و سم و کود انجام داده‌اند اما ۲۰ روز به برداشت محصول با آفتی مواجه شده‌اند که برای کشاورزان کاملاً ناشناخته است و تاکنون با این حشره مواجه نشده‌اند.
به گفته کشاورزان کرمی بزرگ شبیه کرم خراط گردو در غلاف ذرت و میوه نفوذ می‌کند و دانه‌های ذرت را به صورت کامل از بین می‌برد به طوری که حتی برای خوراک دام نیز نمی‌توان از این ذرت استفاده کرد.
تاکنون شاهد شیوع چنین آفتی در مزارع شهرستان ارزوئیه نبودیم، ۹۵ درصد مزارع و زمین‌های کشاورزی توسط این آفت آلوده شده است
محمد یکی از کشاورزان ارزوئیه ای است که به خبرنگار مهر می‌گوید: تاکنون شاهد شیوع چنین آفتی در مزارع شهرستان ارزوئیه نبودیم، ۹۵ درصد مزارع و زمین‌های کشاورزی توسط این آفت آلوده شده است.
وی افزود: میزان درگیری مزارع به حدی است که اکثر کشاورزان حتی پول خرید بذر را در سال جاری نتوانسته‌اند تأمین کنند این در حالی است که با توجه به افزایش قیمت سم و کود و بذر بسیاری از کشاورزان به بانک‌ها مقروض هستند و برای تأمین معیشت هم با مشکل جدی مواجه شده‌اند.
وی ادامه داد: در سال جاری ۴ بار ذرت‌ها را سم پاشی کرده‌ایم اما این حشره آنقدر در مقابل سموم مقاوم است که سم پاشی هم برای مقابله با آفت بی نتیجه بوده است.
امید دیگر کشاورز ارزوئیه ای می‌گوید: بیشترین سطح زیر کشت ذره در شهرستان ارزوئیه وجود دارد و بخش زیادی از دامداری‌ها و مرغداری‌های استان به محصول شهرستان ارزوئیه وابسته هستند اما به جرأت می‌توانم بگویم در باغ بنده ۹۵ درصد از محصول از بین رفته و آفت در حال شیوع در باقیمانده مزرعه است و طی این مدت اقدامی هم برای مشاوره دادن به کشاورزان و مقابله با آفت انجام نشده است.
کشاورزان توان تأمین معیشت خود را ندارند
زهرا ابراهیمی دیگر کشاورز ارزوئیه ای به خبرنگار مهر گفت: هزینه‌های زیادی برای تولید محصول انجام می‌شود و انتظار داشتیم با فروش محصول بتوانیم معیشت خانواده را تأمین کنیم اما طی ۲ سال اخیر این آفت موجب شده مردم امکان درآمدزایی نداشته باشند.
وی افزود: سال گذشته آفت محدود بود اما در سال جاری آفت به شدت شیوع پیدا کرده است، این آفت در سال گذشته و پس از انتقال تعدادی نهال گردو در مزارع ذرت شیوع یافت و بسیار شبیه کرم خراط گردو است که بسیاری از باغ‌های گردو را در استان نابود کرده است.
ابراهیمی از مسئولان، مراکز تحقیقاتی و دستگاه‌های وابسته به کشاورزی خواست هر چه زودتر برای بهبود شرایط و مهار آفت وارد عمل شوند زیرا کشاورزان از هر سمی استفاده می‌کنند روی این آفت بی اثر است.
وی گفت: مرغداران و گاو داران هم مشتری این ذرت نیستند، چندین بار هم به مراکز مرتبط مرتبط مراجعه کردیم اما راهکاری برای مقابله با این کرم به کشاورزان پیشنهاد نشده است.
در تلاش برای مهار آفت و کاهش خسارت‌ها هستیم
موسوی، معاون حفظ نباتات جهاد کشاورزی کرمان در این خصوص می‌گوید: این آفت کرم ذرت خوار است و در سال‌های گذشته نیز بوده است اما در سال جاری شدت شیوع افزایش یافته است.
وی تصریح کرد: در تلاش هستیم با آفت مقابله کنیم و خسارت کمتری به کشاورزان تحمیل شود.
وی عنوان کرد: تمام اهتمام مسئولان برای حمایت از کشاورزان اختصاص یافته است و امیدواریم بتوانیم آفت را در زمان کوتاه مهار کنیم.
کشاورزان می‌گویند خسارت‌های روی داده قابل توجه است و در صورت تکرار این آفت دیگر امکان کشت ذرت وجود ندارد.
راهکار مقابله با آفت
مونا اسماعیلی، دکترای گیاه شناسی در این زمینه عنوان می‌کند: لاروهای این آفت در مراحل اولیه رشد بوته ذرت و حتی در مراحل رشد کامل بوته، با تغذیه از برگ‌ها سبب ایجاد سوراخ در آنها می‌شوند.
سپس وارد قیف ذرت (محل غلاف برگ‌ها) شده و با تغذیه از آن، موجب خسارت می‌گردند.
در شرایط مساعد، جمعیت این آفت افزایش می‌یابد که در نتیجه با از بین بردن تمامی برگ‌ها خسارت وارده بسیار شدید شده و گاهی تجدید کشت ضروری می‌شود.
وی اضافه می‌کند: خسارت و فعالیت آفت از موقع بیرون آمدن گیاهک جوان از خاک تا زمانی که ارتفاع ذرت به ۵۰ سانتی متر برسد با شدت و ضعف مختلف دیده می‌شود.
هر یک از ۵ سن لاروی آفت، طرز تغذیه خاص خود را دارد.
لارو نئونات (لارو سن اول) به صورت دسته جمعی از اپیدرم و مختصری از پارانشیم نردبانی سطح زیری و یا رویی برگ تغذیه نموده و سطح سفید و بی رنگ و یکدستی را از خود باقی می‌گذارد.
وی بیان می‌کند: تعداد لاروهای سن دوم در هر بوته کمتر از لارو سن اول بوده، ولی تغذیه و خسارت شدیدتر و بیشتر از مرحله قبل است.
لاروهای سن دوم پس از تغذیه و تکمیل رشد لاروی، پوست اندازی نموده و به سن سوم وارد می‌شوند.
تغذیه این سن لاروی شدیدتر از سن دوم بوده و منجر به سوراخ نمودن و برداشتن و جداکردن قطعاتی از برگ می‌گردد و آثار خسارت به صورت سوراخ‌های مختلف الشکل ظاهر شده و گاهی برگ به شکل توری دیده می‌شود.
در بوته‌هایی که چنین حالتی دارند، معمولاً بیش از سه عدد لارو در روی آنها دیده نمی‌شود.
سن چهارم لاروی، قطعات بزرگ‌تری از برگ را مورد تغذیه قرار می‌دهد که در نتیجه سوراخ‌های محل تغذیه در روی برگ به هم وصل شده و گاهی منجر به قطع پهنک برگ از وسط یا از ناحیه یک سوم انتهایی آن می‌گردد.
لارو سن پنجم میزان تغذیه و فعالیت کمتری داشته و غالباً در جوانه‌های مرکزی دیده می‌شود.
هرچند میزان تغذیه لاروهای سن پنجم، زیاد نمی‌باشد، ولی گاهی تغذیه آنها منجربه قطع جوانه مرکزی شده و خسارت، قابل توجه خواهد بود.
وی می‌افزاید: خسارت کرم برگخوار ذرت در کشت و صنعتی در شمال کشور باوجود سمپاشی دورسبان دو در هزار متأسفانه کنترل صورت نگرفت و برای کنترل سمپاشی ۲ قوطی آوانت ۲۵۰ سی سی و ۲ قوطی نیم لیتری ماترین (روی اگرو) توصیه شد و بسیار برای کنترل برگخوار ذرت مؤثر واقع شد.
خسارت و تغذیه این آفت از روی گیاهان زیادی مثل ذرت، برنج، گندم، جو، ارزن، یولاف، ذرت خوشه‌ای، نیشکر، نخود، لوبیا، یونجه، شبدر, چغندر، کتان، سویا و برخی از علف‌های هرز نظیر مرغ، جو دم موشی و هفت بند گزارش شده است.
این آفت در مزارعی که تراکم زیاد است، خسارت زیادی وارد می‌کند.
بر این اساس کنترل این علف هرز در کنترل این آفت مؤثر است.